De winterperiode is naast de gezelligheid rondom de feestdagen vooral een periode van naar binnen keren en cocoonen. De dagen zijn kort en het weer nodigt niet altijd uit om naar buiten te gaan. Net zoals de natuur tot rust komt en terugkeert naar de essentie, is het voor ons ook gezond om deze tijd te gebruiken om te rusten en te reflecteren. Om terug te kijken op het afgelopen jaar, te verwerken wat je hebt meegemaakt en daarna weer vooruit te kijken om plannen te maken voor het nieuwe jaar.
De Chinese Vijf elementenleer gaat uit van het ritme van de natuur. Ieder element is gekoppeld aan een seizoen en kent bepaalde kenmerken en karakteristieken. Een disbalans in een element kan zorgen voor fysieke, emotionele en mentale klachten. Gelukkig zijn er een aantal - vaak eenvoudige - dingen die je kunt doen om het element te verzorgen en meer in balans te komen.
Vijf Elementen Theorie
De Vijf Elemententheorie komt vanuit de Traditional Chinese Medicine (TCM). Volgens deze theorie kan alles binnen de natuur en in de mens worden ingedeeld in één van de vijf elementen: Aarde, Metaal, Water, Hout en Vuur. Denk aan seizoenen, het moment van de dag, kleuren, emoties, smaken, organen, zintuigen, etc. Leven volgens de Vijfelementen is leven volgens het ritme van de natuur en de seizoenen.
De natuur volgt een cyclisch proces van zaaien, groeien, bloeien, oogsten, verteren, rust. Als mens staan we tegenwoordig vaak ver van de natuur, maar kunnen we meer in balans zijn wanneer we ook het ritme van de natuur volgen.
Het Waterelement
Het Waterelement hoort bij de winter. Na de herfst waarin de yin-energie toenam en de natuur heeft losgelaten wat het niet meer nodig heeft, is alle essentie in de winter écht teruggetrokken in de kern (zaden, wortels, knollen). De natuur is in de winter in totale rust en de yin energie overheerst. Het is het einde van een cyclus en tegelijkertijd een nieuw begin. Het is een periode van rust en herstel in afwachting van de lente, waarin alles weer zal gaan groeien.
De winter is daarom ook voor ons een goede periode voor reflectie, naar binnen keren en plannen maken voor de toekomst. De tijd nemen voor rust en herstel, tijd om te bezinnen en te dromen.
Go with the flow
De energie van het Waterelement zorgt voor daadkracht. Water zoekt daadkrachtig en vastberaden zijn weg en is tegelijkertijd soepel en meegaand. Kan gemakkelijk om obstakels heen stromen, met de stroom van het leven meebewegen. Maar ook rust nemen op het moment dat het nodig is.
Emoties kunnen ziekmakend worden
De emotie angst is verbonden met het Waterelement. Angst kan leiden tot het gevoel overspoeld te raken en het kan je weerhouden om de dingen te doen die je zou willen doen. Natuurlijk is het heel logisch (en zelfs gezond) dat je in sommige situaties angst ervaart, maar wanneer de emotie te heftig wordt of wanneer je een emotie niet kunt toestaan en niet kunt verwerken kan de emotie ziekmakend worden. Niet voor niets wordt gezegd: 'Angst is een slechte raadgever.' Laat je leven niet door angst regeren.
Blaas en Nier
De Blaas- en Niermeridiaan zijn verbonden met het Waterelement. Deze meridianen staan symbool voor ons aanpassingsvermogen, wilskracht en zachtheid.
Balans in het Waterelement
Elk element heeft bepaalde kenmerken en karakteristieken. Een element kan in jou van nature sterker of minder sterk vertegenwoordigt zijn. Wanneer een element te sterk of juist te zwak is kan dit klachten geven, zowel of lichamelijk als op emotioneel niveau.
Het Waterelement zorgt o.a. voor aanpassingsvermogen, wilskracht en daadkracht, vertrouwen, overgave en rust, zachtheid, wijsheid en openheid. Het Waterelement zorgt tevens voor het goed functioneren van alle andere elementen.
Wanneer het Waterelement in jou in balans is dan:
o Leef je vanuit overgave en vertrouwen
o Beschik je over een gezonde dosis doorzettingsvermogen en wilskracht
o Kun je soepel met de stroom van het leven meebewegen
o Heb je een gezonde ambitie
o Kun je op een goede manier met stress omgaan
Disbalans en klachten
Bij een disbalans in het Waterelement kunnen er klachten ontstaan, zowel op fysiek niveau als op mentaal of emotioneel niveau. Denk bij lichamelijke klachten aan klachten die horen bij de Blaas en Nieren:
· Blaasklachten: incontinentie, pijn of jeuk bij plassen, vaak plassen
· Rugklachten: pijn of stijfheid in de onderrug, ischias
· Oorklachten: slecht horen, oorsuizingen, duizeligheid, niet tegen lawaai kunnen
· Vochthuishouding: hoge bloeddruk, overmatig transpireren, oedeem, vaak dorst
· Seksuele disfunctie: laag libido, impotentie
· Verminderde vruchtbaarheid
· Vermoeidheid, burn-out
· Slaapproblemen
· Osteoporose, kramp, last van de knieën, keelpijn
· Niet tegen kou kunnen
Emotionele of mentale klachten hebben veelal te maken met de emotie die bij het Waterelement hoort: angst, bezorgdheid, achterdocht. Maar ook stressklachten, gevoeligheid voor stress, rusteloosheid en ongeduld. Omdat het Waterelement zorgt voor doorzettingsvermogen en wilskracht zijn een gebrek daaraan ook een teken van een disbalans.
Een disbalans in het Waterelement kan leiden tot angst, maar kan ook ontstaan zijn door angst (heftig en/of er niet op een goede manier mee om kunnen gaan). Andere oorzaken van een disbalans kunnen zijn: slaapgebrek, langdurige blootstelling aan hitte of kou, niet op tijd rust nemen wanneer je moe bent, te veel bewerkt voedsel, erfelijkheid en ouderdom.
Hoe breng je het Waterelement in balans?
Als je jezelf herkent in bovenstaande klachten, dan wil je natuurlijk graag weten wat je hier aan kunt doen. Naast het bezoeken van een TCM therapeut/acupuncturist, die je heel goed kan helpen in jouw specifieke situatie, zijn er ook algemene tips die je zelf kunt toepassen:
Yin yoga
Yin yoga zorgt voor ruimte in het lichaam en voor een betere doorstroming van Qi (energie) door de meridianen. Om het Waterelement te versterken, werk je met de Blaas en Niermeridianen. De Blaas meridiaan loopt langs de hele achterkant van het lichaam, langs de wervelkolom en over de achterkant van de benen. De Niermeridiaan loopt aan de binnenkant van de benen en de voorkant van de romp. Houdingen die deze gebieden stretchen zorgen voor meer ruimte en betere doorstroming van de meridianen waardoor blokkades worden opgeheven. Ook kun je met houdingen waarin je eerst compressie geeft in de onderrug uiteindelijk zorgen voor een betere doorstroming van de meridianen.
Voeding
Volgens de TCM zorgt het eten van donkerblauwe/zwarte voeding voor het verzorgen van het Waterelement. Denk bijvoorbeeld aan bramen, zeewier, zwarte of Kidney bonen. Ook alle voeding uit de zee is goed voor het Waterelement: vis, zeewier, zeezout. Voldoende water drinken is belangrijk en verder zijn eieren, wortel- en koolgroenten, peulvruchten en miso- en/of bottenbouillon goed om het Waterelement in balans te brengen.
Water
Niet alleen het drinken van water, ook letterlijk tijd doorbrengen in, aan of bij het water is goed voor het Waterelement. Denk aan een heerlijk bad (of voetenbad), zwemmen, langs het water wandelen.
Overwinnen van angst
Hoe vaak laat jij je leiden door angst? Weerhoud angst jou om te doen wat je zou willen doen? Angsten kunnen je leven behoorlijk belemmeren. Door kleine stapjes te nemen kun je wellicht je angsten overwinnen. Doe regelmatig iets buiten je comfortzone. Zo verleg je steeds een klein beetje je grenzen. Heb je extreem last van angsten, zoek hier dan (professionele) hulp bij.
Rust
Leef in het ritme van de natuur en zorg voor voldoende rust. Je kunt niet alleen maar zaaien en oogsten. Zorg dus voor voldoende momenten waarin je even helemaal niets hoeft en daarnaast voor voldoende tijd om te reflecteren, te bezinnen en te mediteren. Zoek regelmatig even de stilte op. Onthaast en vertraag. Ons stresssysteem is niet gemaakt voor de huidige maatschappij waarin er continu prikkels zijn.
En verder...
Lichte beweging is goed, maar niet te intensief. Zorg dat je jezelf goed beschermt tegen kou. Vooral de onderrug (het gebied van de Nieren) en de voeten (waar zich het eerste punt van de Niermeridiaan bevind, een belangrijk energetisch punt) moeten goed warm gehouden worden.
Omdat ook de oren verbonden zijn met het Waterelement, is het goed om deze te verzorgen door middel van een oormassage of het luisteren van muziek.
Kun je wat meer zijn zoals Water? De ene keer daadkrachtig en sterk, maar de andere keer zacht, mild en kiezen voor het pad van de minste weerstand.
Leven volgens het ritme van de natuur en de seizoenen
De natuur volgt een cyclisch proces. De natuur is niet altijd in bloei, je kunt - in principe - niet het hele jaar door frambozen oogsten, om maar eens wat te noemen. Wij verwachten dat wel vaak van onszelf. Dat we altijd 'aan' staan, altijd groeien en bloeien. Terwijl het zo gezond is om ook periodes van rust en reflectie in te plannen. Zodat we kunnen terugkijken op wat we gedaan hebben en ons kunnen afvragen of we tevreden zijn met de oogst en door kunnen gaan op dezelfde weg of dat we onze koers moeten bijstellen.
Bovenstaande tips en adviezen kunnen je helpen om meer in balans te komen en het Metaalelement in jou te voeden en versterken. Bij (heftige) klachten kan het zinvol zijn om hulp te zoeken bij een (TCM) therapeut.