Het is zomer! Na de lente - een periode waarin de natuur weer wat meer naar buiten treedt – is nu een periode van ultieme groei en bloei aangebroken.
De Chinese Vijf elementen leer gaat uit van het ritme van de natuur. Ieder element is gekoppeld aan een seizoen en kent bepaalde kenmerken en karakteristieken. Een disbalans in een element kan zorgen voor fysieke, emotionele en mentale klachten. Gelukkig zijn er een aantal - vaak eenvoudige - dingen die je kunt doen om het element te verzorgen en meer in balans te komen.
Vijf Elementen Theorie
De Vijf Elemententheorie komt vanuit de Traditional Chinese Medicine (TCM). Volgens deze theorie kan alles binnen de natuur en in de mens worden ingedeeld in één van de vijf elementen: Aarde, Metaal, Water, Hout en Vuur. Denk aan seizoenen, het moment van de dag, kleuren, emoties, smaken, organen, zintuigen, etc. Leven volgens de Vijfelementen is leven volgens het ritme van de natuur en de seizoenen.
De natuur volgt een cyclisch proces van zaaien, groeien, bloeien, oogsten, verteren, rust. Als mens staan we tegenwoordig vaak ver van de natuur, maar kunnen we meer in balans zijn wanneer we ook het ritme van de natuur volgen.
Het Vuurelement
Het Vuurelement is verbonden aan de zomer. Na de lente waarin de yang energie opkwam, de natuur weer begon te ontkiemen en te groeien, is nu een periode aangebroken van ultieme groei en bloei. De yang-energie is op een hoogtepunt en heeft zijn piek bereikt. De dagen zijn lang en de temperaturen hoog. De natuur staat in bloei, er zijn volop bloemen, vruchten ontstaan. Hierbij hoort een gevoel van vreugde, liefde, uitbundigheid en trots. Je mag laten zien wie je bent, wat je hebt en kunt én je mag daarvan genieten.
Vuur is verwarmend, maar iedereen weet ook dat vuur ongekend krachtig en zelfs verwoestend kan zijn. Het is dus belangrijk om het vuur in toom te houden.
De emoties vreugde is verbonden met het Houtelement. In de artikelen over de andere elementen die je al hebt kunnen lezen (Metaal, Water en Hout) is het je wellicht opgevallen dat de emoties die met deze elementen verbonden zijn, worden beschouwd als negatieve. Vreugde wordt gezien als een positieve emotie. Maar voor elke emotie geldt dat je er op een gezonde manier mee om moet gaan. Negatieve emoties mogen gevoeld en geuit worden, maar ook een emotie als vreugde mag geuit worden. Dat is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Ook kan een overdreven vreugde zich uiten in hysterie. Te veel vuur kan zorgen voor gevoelens van onrust, hyperactiviteit en nervositeit.
De meridianen die verbonden zijn met het Vuurelement
Ieder element is verbonden met een meridiaanpaar. Bij het Vuurelement is iets bijzonders aan de hand, hierbij horen namelijk vier meridianen in plaats van twee.
Hart en Dunne darm
Deze meridianen staan symbool voor groei, bloei, warmte, veerkracht en vitaliteit. De taak van het Hart is natuurlijk het rondpompen van bloed. Via deze weg worden alle andere organen in het lichaam ook beïnvloedt. Gedachten en emoties kunnen de bloeddruk en hartslag beïnvloeden. Het Hart heeft een relatie met de tong en het spreken (ken je de uitdrukking ‘het hart op de tong hebben’?), met de geest (zorgt voor de mind-body connectie) en met het zweten. De taak van Dunne darm is het scheiden van het zuivere van het onzuivere. Letterlijk - als onderdeel van de spijsvertering - maar ook figuurlijk als het gaat om gevoelens en gedachten.
Pericardium (of Pericard) en Drievoudige verwarmer
Deze meridianen zijn niet echt bekend in de Westerse wereld. Het pericardium is een fysiek orgaan, namelijk het zakje/vlies om het hart. Het dient ter bescherming van het hart. Volgens de TCM niet alleen een fysieke bescherming tegen wrijving, maar ook bescherming voor te grote inspanningen, tegen te heftige emoties en tegen te veel hitte. De Drievoudige verwarmer is geen fysiek orgaan. Het is een soort systeem dat uit drie delen bestaat en zorgt o.a. voor de samenhang in het lichaam, voor de energieverdeling en voor ons aanpassingsvermogen.
· De bovenste verwarmer zorgt voor Longen en Hart en regelt de inname van voedsel, vloeistoffen en lucht.
· De middelste verwarmer zorgt voor Maag, Milt, Pancreas, Lever, Galblaas, Dikke en Dunne darm. Het zorgt voor transformatie van voeding.
· De onderste verwarmer zorgt voor Blaas, Nieren en de geslachtsorganen. Het regelt de eliminatie, het uitscheiden van het ‘onzuivere’ of onbruikbare.
Balans in het Vuurelement
Elk element heeft bepaalde kenmerken en karakteristieken. Een element kan in jou van nature sterker of minder sterk vertegenwoordigt zijn. Wanneer een element te sterk of juist te zwak is kan dit klachten geven, zowel of lichamelijk als op emotioneel niveau.
Het Vuurelement zorgt o.a. voor allerlei mentale en emotionele processen, voor het bewustzijn, voor spraak en communicatie en speelt een belangrijke rol in de slaap. Wanneer het Vuurelement in jou in balans is dan:
· Ben je trots en laat je jezelf zien
· Kun je je verbinden met anderen
· Kun je jezelf goed uitspreken
· Ervaar je vreugde
· Geniet je van wie je bent, wat je hebt, wie je om je heen hebt, etc.
· Heb je goed contact met je intuïtie
· Voel je je emotioneel in balans
Disbalans en klachten
Bij een disbalans in het Vuurelement kunnen er klachten ontstaan, zowel op fysiek niveau als op mentaal of emotioneel niveau. Denk aan: hart- en vaatziekten, problemen met de circulatie, darmklachten, slaapproblemen, spraak- of communicatieproblemen, te veel hitte in het lichaam, nervositeit, geen vreugde ervaren, je durft jezelf niet te laten zien, extreem gedrag zoals bijvoorbeeld verslavingen, overdreven veel praten of lachen (op een ongepaste manier), je niet kunnen verbinden met andere mensen, altijd méér willen en daar veel druk op leggen.
Een disbalans in het Vuurelement kan ontstaan door te veel hitte vanuit voedingsmiddelen of je omgeving (of juist te veel koude waardoor het vuur gedoofd wordt), stress en te weinig ontspanning, te veel prikkels, een disfunctie van het hart en/of emotioneel trauma.
Hoe breng je het Vuurelement in balans?
Als je jezelf herkent in bovenstaande klachten, dan wil je natuurlijk graag weten wat je hier aan kunt doen. Naast het bezoeken van een TCM therapeut/acupuncturist, die je heel goed kan helpen in jouw specifieke situatie, zijn er ook algemene tips die je zelf kunt toepassen:
Yin yoga
Yin yoga zorgt voor ruimte in het lichaam en voor een betere doorstroming van Qi (energie) door de meridianen. Om het Vuurelement te versterken, werk je met de meridianen van het Hart, de Dunne darm, het Pericardium en de Drievoudige verwarmer. Deze meridianen stromen aan de binnenkant (Hart en Pericardium) en aan de buitenkant (Dunne darm en Drievoudige verwarmer) van de armen. Ook de polsen, handen en vingers kun je stimuleren. Houdingen die deze gebieden stretchen zorgen voor meer ruimte en betere doorstroming van de meridianen waardoor blokkades worden opgeheven. Ook houdingen die het hartgebied openen hebben een gunstige invloed op het Vuurelement.
Voeding
Volgens de TCM zorgt het eten van rode voeding (bijvoorbeeld rood fruit) en bittere voeding (bijvoorbeeld spruitjes, witlof, rucola) voor balans in het Vuurelement. Verwarmende voeding kan leiden tot te veel hitte: let op met knoflook, gember, kaneel, pepers). Suiker en rood vlees zorgen ook voor meer yang, dus kunnen te veel hitte in het lijf geven. Bij een overschot aan vuur/yang kun je kiezen voor verkoelende voeding zoals komkommer, sla, waterkers, munt, kamille.
Lachen en verbinding
De emotie vreugde hoort bij het Vuurelement. Lachen en vreugde ervaren is goed voor het Vuurelement. Mensen zijn sociale wezens en we hebben verbinding met andere mensen (en dieren) nodig. Zoek wat vaker bewust mensen op waarbij je je goed voelt, waarmee je goed kunt lachen. Lachen kan natuurlijk ook door een grappige film of boek.
Leven volgens het ritme van de natuur en de seizoenen
De natuur volgt een cyclisch proces. De natuur is niet altijd in bloei, je kunt - in principe - niet het hele jaar door frambozen oogsten, om maar eens wat te noemen. Wij verwachten dat wel vaak van onszelf. Dat we altijd 'aan' staan, altijd groeien en bloeien. Terwijl het zo gezond is om ook periodes van rust en reflectie in te plannen. Als je in de winter de tijd hebt genomen om naar binnen te keren en echt stil te staan bij wat je zelf wilt, dan zou je in de lente je plannen kunnen maken en uitvoeren, tot bloei komen in de zomer zodat je in de (na)zomer kunt oogsten!
Bovenstaande tips en adviezen kunnen je helpen om meer in balans te komen en het Vuurelement in jou te voeden en versterken. Bij (heftige) klachten kan het zinvol zijn om hulp te zoeken bij een (TCM) therapeut.
Comments